AdSenseBanner

Τετάρτη 15 Σεπτεμβρίου 2010

Βόλος: Το έργο της ισραηλίτικης κοινότητας


Η Ισραηλιτική Κοινότητα Βόλου θεωρείται μία από τις αρχαιότερες εβραϊκές Κοινότητες της Ελλάδας. Όπως αναφέρεται σε ιστορικά κείμενα, η παρουσία Ελληνόφωνων Εβραίων, "Ρωμανιωτών", εντοπίζεται στην πόλη (την αρχαία Δημητριάδα) από την εποχή του Φιλίππου Ε', τον 2° αιώνα π.Χ.

Εξάλλου και στην υπόλοιπη περιοχή του νομού Μαγνησίας υπήρχαν από παλιά εβραϊκές παροικίες, όπως στον αρχαίο Αλμυρό και στις Φθιώτιδες ή Αχαϊκές θήβες, δηλαδή τη σημερινή Ν. Αγχίαλο, όπου ανακαλύφθηκαν αρχαίες εβραϊκές επιγραφές, τις οποίες οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι ανάγονται στην περίοδο 325-641 μ.Χ.

Έκτοτε, η παρουσία των Εβραίων στην πόλη συνεχίστηκε αδιάλειπτη μέχρι σήμερα. Αυτό συμπεραίνεται από διάφορα διπλωματικά έγγραφα και βιβλία διαφόρων ξένων περιηγητών αλλά και Ελλήνων ιστορικών. Αυτά και άλλα στοιχεία, όπως για τους συλλόγους της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου και το φιλανθρωπικό τους έργο, μας δίνει ο Ραφαήλ Α. Φρεζής, επίτιμος πρόεδρος της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου.

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, σημειώνει ο κ. Φρεζής, οι Εβραίοι ήταν εγκατεστημένοι στο Κάστρο του Γόλου (Βόλου), όπου διατηρούσαν Συναγωγή και λουτρό. Μετά την απελευθέρωση της πόλης του Βόλου (2-11-1881) άρχισε η επέκτασή της προς την παραλία και η δημιουργία νέων συνοικιών, στις οποίες εγκαταστάθηκαν και εβραϊκές οικογένειες.

Από την πρώτη δεκαετία του 1900, ο Βόλος άρχισε να γνωρίζει μια οικονομική, κοινωνική και βιομηχανική άνθηση. Σύμφωνα με τα δημογραφικά στοιχεία της απογραφής του 1907, η Κοινότητα αριθμούσε 886 μέλη, πολλά από τα οποία κάλυπταν ένα ευρύ φάσμα επαγγελμάτων (εργατοϋπάλληλοι, έμποροι, βιοτέχνες, επιστήμονες, βιομήχανοι, ενώ μερικές γυναίκες ήταν μοδίστρες και κεντήστρες).

Στους κόλπους της Κοινότητας λειτουργούσαν διάφορες επιτροπές, καθώς και φιλανθρωπικοί και νεανικοί Σύλλογοι. Επίσης, υπήρχε το Εβραϊκό Σχολείο και μία Ιερατική Σχολή. Τα μεταγενέστερα χρόνια αθρόα υπήρξε η συμμετοχή Εβραίων μαθητών και μαθητριών στη δημοτική, δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση όλων των βαθμίδων, όπως προκύπτει από τα μαθητολόγια των σχολείων της πόλης.

Πολλοί Εβραίοι συμμετείχαν σε διάφορους φορείς της πόλης. Έτσι, βρίσκουμε στον Προστατευτικό Σύλλογο Επαγγελματιών και Εργατών Μαγνησίας τον Ιωσήφ Κωστή, ο οποίος εκλέχθηκε στην διοίκηση του στις εκλογές της 25-6-1906.

Το Σύλλογο αυτόν διαδέχθηκε το Εργατικό Κέντρο Βόλου το 1908, στο οποίο ήταν μέλη και πολλοί Εβραίοι εργαζόμενοι, αλλά δεν διασώθηκαν τα ονόματα τους.

Ιδιαίτερη, όμως, μνεία γίνεται- αναφέρει ο κ. Φρεζής- στο Σάββα Ραφαήλ - Σαμπεθάι, ο οποίος ανέπτυξε μεγάλη συνδικαλιστική δραστηριότητα, συμμετείχε σε πολλά συλλαλητήρια για τη βελτίωση της θέσης των εργαζομένων και για μια περίοδο υπήρξε προϊστάμενος του Κέντρου.

Ο ίδιos συνέβαλε με άλλους στην ίδρυση του Εργατικού Κέντρου Λάρισας, ενώ υπήρξε εκ των κατηγορουμένων στη δίκη των "Αθεϊκών του Βόλου" που έγινε στο Ναύπλιο τον Απρίλιο 1914. Ο Σάββας Ραφαήλ, κατά την απολογία του, εντυπωσίασε τους δικαστές και τελικά αθωώθηκε.

Στα ιδρυτικά μέλη του Φιλολογικού - θρησκευτικού Συλλόγου οι "Τρεις Ιεράρχες", το καταστατικό του οποίου εγκρίθηκε στις 3-3-1907, προσυπέγραφαν οι Εβραίοι Μαυρίκιος Κοφίνας και Ιωσήφ Λεβής.

Σύλλογοι της Ισραηλιτικής Κοινότητας Βόλου

Από τα παλιά χρόνια δημιουργήθηκαν στην Εβραϊκή Κοινότητα διάφορες Επιτροπές και Σύλλογοι για την εκπλήρωση φιλανθρωπικών και θρησκευτικών σκοπών, καθώς και αθλητικών δραστηριοτήτων, οι οποίοι λειτουργούσαν άτυπα. Μεταξύ αυτών υπήρξαν η Ισραηλιτική Νεολαία (1882) και η Εταιρεία Σκοποβολής, η οποία διαλύθηκε κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.

Ένας εκ των πρώτων θεσμοθετημένων Συλλόγων, οι οποίοι λειτούργησαν στην Κοινότητα ήταν και ο φιλανθρωπικός Σύλλογος "ΑΑΒΑΘ ΡΕΙΜ" (Αγαπημένοι Αδελφοί), ο οποίος συστήθηκε το 1900 και νομιμοποιήθηκε με την έγκριση του καταστατικού του στις 22-11-1908, το οποίο υπογραφόταν από τον Υπουργό Εσωτερικών Ν. Καλογερόπουλο, προσυπογραφόμενο και από τον βασιλιά Γεώργιο Α'.

Το καταστατικό περιελάμβανε 10 Κεφάλαια και 31 άρθρα και ανέφερε ότι: "Σκοπός του Σωματείου είναι η αλληλοβοήθεια και η περίθαλψη των απόρων μελών της Κοινότητας, ιδιαίτερα στους ασθενείς σε τροφή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη".

Ως πόροι του Συλλόγου αναφέρονται- κυρίως- οι εβδομαδιαίες συνδρομές των μελών και δωρεές.

Στη διαδρομή των χρόνων, ο Σύλλογος προσέφερε μεγάλο φιλανθρωπικό έργο. Λειτούργησε ως το 1920, οπότε τον διαδέχθηκε ο Σύλλογος "Αγκουδάτ Αχίμ" (Αλληλοβοήθεια), ο οποίος δραστηριοποιήθηκε στους κόλπους της Κοινότητας για πολλά χρόνια.

Άλλοι Σύλλογοι που λειτούργησαν στη Κοινότητα ήταν η Αδελφότης Κυριών "Οζέρ Νταλίμ" (1910), ο Σιωνιστικός Σύλλογος "Ποαλέ Σιών" (Εργάτες της Σιών) το 1910, η νεανική χορωδία και μαντολινάτα "Θ. Έρτσελ" (1914), η Φιλαρμονική Εταιρεία, η οποία συνενώθηκε με άλλο ομοειδές Σωματείο, ενώ ταυτόχρονα ιδρύθηκε ο νεανικός Σύλλογος "Το Μέλλον" (ADID).

Ακολούθησε η ίδρυση του φιλανθρωπικού Συλλόγου "Μπικούρ Χολίμ" για την προστασία των ασθενών, το 1917, η Αθλητική Ομάδα "Ακοάχ" (Δυναμό), το 1927, ο "Όμιλος Νέων Ιουδαίων" (1928) και η πρώτη Προσκοπική Ομάδα "Μακκαμπί" (Μακκαβαίοι), το 1933.

πηγή: ana-mpa.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Related Posts with Thumbnails