Ο λόγος, για την Ιωάννα-Κλεοπάτρα Ζωναρά, η οποία ποτέ δεν φανταζόταν ότι θα έρθει ημέρα που θα τιμηθεί- και μάλιστα στη Θεσσαλονίκη- για όσα προσφέρει αφιλοκερδώς και με πολλή αγάπη, για πάνω από τρεις δεκαετίες, στον ελληνισμό της μακρινής Κόρντομπα, στην Αργεντινή. Είναι μία από τις επτά Ελληνίδες της διασποράς, που θα τιμηθούν σε ειδική εκδήλωση, στις 14.04.10, από τη Νομαρχία Θεσσαλονίκης και το Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (ΣΑΕ).
"Χαίρομαι ιδιαίτερα που μού δίνεται η ευκαιρία να αντιπροσωπεύσω την Ελληνική Κοινότητα της Κόρντομπα, που ιδρύθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ΄40 και φυσικά όλες της Ελληνίδες της Λατινικής Αμερικής", τονίζει σε δηλώσεις της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κα Ζωναρά, που με την άφιξή της, στη Θεσσαλονίκη, μετά το μακρινό ταξίδι, το πρώτο που έκανε ήταν να πάει με την κόρη της στην παραλία, για να δουν τον Λευκό Πύργο και να αγναντέψουν τον Θερμαϊκό.
Η κα Ζωναρά μιλάει με πάθος για τον ελληνισμό της Κόρντομπα, που πασχίζει να κρατήσει την "ταυτότητά" του σε έναν τόπο, που, όπως μας διαβεβαιώνει, το κάθε τι ελληνικό αποτελεί ίνδαλμα και η αναφορά και μόνο ότι είσαι από Ελλάδα αρκεί για να εισπράξεις τον θαυμασμό. Και αυτό, η ίδια, το συναισθάνεται ως μία μεγάλη υποχρέωση-να κάνει το παν για τη διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού μας. Από το 1977 διδάσκει εθελοντικά την ελληνική γλώσσα σε μικρά παιδιά, ενώ από το 2002, παράλληλα με την αξιόλογη φιλανθρωπική δραστηριότητά της, διευθύνει το Γλωσσικό- Πολιτιστικό Κέντρο της ελληνικής κοινότητας της Κόρντομπα.
"Είμαι υπερήφανη που έχω αίμα ελληνικό. Η Ελλάδα είναι η ζωή μου και η χαρά μου είναι να βλέπω και τα παιδιά μας να ακολουθούν, με πάθος, τον ίδιο δρόμο. Και η μεγαλύτερη ικανοποίηση είναι, όταν φιλοξενούμε φίλους από την Ελλάδα και μας λένε πως βρίσκουν κοντά μας ένα κομμάτι από την πατρίδα".
Δυνατό το "κύτταρο" της ελληνικής οικογένειας
Ο πατέρας της, Μιχάλης Γεωργαλάς, από τη Χίο πήγε στην Αργεντινή το 1939, χωρίς ένα φράγκο στην τσέπη. Ένας Έλληνας, ο Μιχάλης Ορφανός, που πρωτοσυνάντησε με τον ερχομό του στο λιμάνι στο Μπουένος Άιρες, τον βοήθησε να σταθεί στα πόδια του. Η τέχνη της κατασκευής του χαλβά, που είχε μάθει καλά στην πατρίδα, έμελλε να θρέψει πολλά στόματα, αφού από το μικρό μαγαζάκι που έστησε στην αρχή, έφτασε να έχει ένα εργοστάσιο, με 1.500 εργάτες. Ο χαλβάς του, που τον ονόμασε "Μάντε Κολ", με μπόλικο φιστίκι και σοκολάτα, γρήγορα κατέκτησε την τοπική αγορά.
"Θυμάμαι τον εαυτό μου μικρή στο σπίτι, που ζούσαμε μαζί είκοσι άτομα, θείοι, θείες κι εξαδέλφια, και μιλούσαμε μόνο ελληνικά. Στυλοβάτης του σπιτιού, η μητέρα μου, Μαρκέλλα, μία γυναίκα που δεν είχε τις ευκαιρίες, που έχουμε οι γυναίκες σήμερα. Είχε τόσο μεγάλη αγάπη για τον σύζυγό της, που άνοιξε το σπιτικό και την καρδιά της στους συγγενείς του, που ερχόντουσαν από την Ελλάδα για να βρουν μια καλύτερη τύχη".
Αυτό που μετέδωσαν στα παιδιά τους, και που η Κλεοπάτρα Ζωναρά έχει "ως ευαγγέλιο" στη ζωή της, ήταν η αγάπη για την Ελλάδα και την ορθοδοξία.
"Τώρα που φύγανε από τη ζωή οι γονείς μου, αισθάνομαι ακόμα περισσότερο την υποχρέωση να μεταδώσω στους άλλους τα όσα είχα την ευκαιρία να μου μάθουν. Και πάνω απ΄ όλα, αυτό που πάντα τονίζω, είναι ότι, το χρήμα δεν είναι το παν στη ζωή μας. Αν δεν έχει πάθος κανείς, σε αυτό που κάνει, τότε θα πρέπει να αναρωτηθεί γιατί ζει", λέει με έμφαση η κα Ζωναρά.
Από μικρή, η ίδια συμμετείχε ενεργά στην Ελληνική Κοινότητα (La Colectividad Helenica), όπου διδάχτηκε τα ελληνικά, τους χορούς της πατρίδας και έγινε κοινωνός των παραδόσεων της ελληνικής κουλτούρας. Σπούδασε δασκάλα στη Σχολή Nuestra Senora del Perpetuo Socorro του Μπουένος Άιρες, αυτό όμως δεν την εμπόδισε να συμμετέχει ενεργά στα δρώμενα της Ελληνικής Νεολαίας της Κοινότητας, στους κόλπους της οποίας γνώρισε το μετέπειτα σύζυγό της, Κυριάκο Ζωναρά, από την Αθήνα, που τότε ήταν πρόεδρος της Ελληνικής Νεολαίας και Μέλος του Χορευτικού Συγκροτήματος της Κοινότητα.
Με φυλαχτό την αγάπη για τον ελληνισμό, που δεν γνωρίζει σύνορα, όπως λέει, η Κλεοπάτρα Ζωναρά, ακολούθησε τον σύζυγό της στην Κόρντομπα, που απέχει 700 χιλιόμετρα από το Μπουένος Άιρες, όπου έστησαν το σπιτικό τους. Ο σύζυγος και τα τρία παιδιά τους, ο Γιάννης, η Μαριάννα και ο Μιχάλης, ήταν το πρώτο της μέλημα. Αισθανόταν, όμως, ότι έχει χρέος να μεταδώσει και στα άλλα παιδιά της παροικίας τις γνώσεις της. Έτσι, από το 1977 ήρθε σε επαφή με την Ελληνική Κοινότητα της Κόρντομπα και προσφέρθηκε, εθελοντικά, να διδάξει τα ελληνικά στα παιδιά, κάτι που συνεχίζει, αδιάκοπα, μέχρι σήμερα.
Εκείνη την εποχή, ο πατέρας της μαζί με άλλους συγγενείς (θείους, νονούς) ξεκίνησαν να οικοδομούν, απέναντι από το κτίριο της Ελληνική Κοινότητας, την Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου, που εγκαινιάσθηκε το 1981. Το 1992, ορίσθηκε ο πρώτος Έλληνας ιερέας να λειτουργήσει στην εκκλησία και από τότε αρχίζει η δραστήρια συμμετοχή της στην ενορία, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, παραστέκοντας στον Χιλιανό ιερέα και διαδίδοντας την ορθόδοξη παράδοση στην Κόρντομπα.
"Δεν άντεχα να ξέρω ότι άλλοι γονείς, που ήθελαν τα παιδιά τους να μάθουν τα ελληνικά, δεν είχαν αυτή τη δυνατότητα. Έτσι, σκέφτηκα να δημιουργήσουμε ειδικά προσχολικά τμήματα, όπου τα παιδιά, πριν ακόμη να μάθουν να γράφουν, να εξοικειωθούν με τη γλώσσα μας, μέσα από το παιχνίδι, με ποιηματάκια και τραγούδια, με ιστορίες από τη μυθολογία μας, που τα μαγεύουν", λέει η κα Ζωναρά. Σήμερα, στο τμήμα αυτό, έχει είκοσι παιδιά. Στα άλλα δύο τμήματα, για αρχάριους και προχωρημένους, την ελληνική διδάσκει εκπαιδευτικός, αποσπασμένη από την Ελλάδα.
Αξιόλογη δραστηριότητα αναπτύσσει η κα Ζωναρά και στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα των Κυριών της πόλης, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος, τη δεκαετία του 1990. Σε κάθε της βήμα, σταθερά στο πλευρό της, είναι ο σύζυγος και τα παιδιά της και είναι χαρούμενη που ο γιος της, Γιάννης, έχει αναλάβει τα "ηνία" της ελληνικής κοινότητας, που σφύζει από νέους: Έλληνες και φιλέλληνες μαζί, σαν μία μεγάλη οικογένεια
Από το 2002, η κα Ζωναρά διευθύνει το Γλωσσικό και Πολιτιστικό Κέντρο της Ελληνικής Κοινότητας της Κόρντομπα, όπου διδάσκονται τα ελληνικά σε παιδιά, έφηβους και ενήλικες, ελληνικής και μη καταγωγής. Επιπλέον, παραδίδει σεμινάρια σε θέματα που σχετίζονται με τα ελληνικά ήθη, έθιμα και παραδόσεις, που καλύπτουν ακόμα και τη μαγειρική τέχνη. Έτσι, για παράδειγμα, η παρασκευή της μαγειρίτσας το Πάσχα, τα τσουρέκια και τα κόκκινα αυγά, ήταν υπόθεση όλων.
Τους ελληνικούς χορούς , όμως, διδάσκει ένας 35χρονος Ιταλός, ο Κρίσταν Λαμάκια, ένας θερμός φιλέλληνας, που το πάθος του τον οδήγησε δύο φορές στην Αθήνα για μαθήματα στη Δώρα Στράτου. Η κα Ζωναρά με μία ακόμη ομογενή, είναι οι μόνες Ελληνίδες στο δωδεκαμελές χορευτικό ενηλίκων. Τις στολές τις έραψαν μόνες τους, μας λέει με καμάρι, ενώ πρόσφατα έλαβαν ως δώρο από την περιφέρεια του ΣΑΕ και στολές από την Ελλάδα. Η φήμη του συγκροτήματος έχει ξεπεράσει τα όρια της κοινότητας και δίνει παραστάσεις σε διάφορες πόλεις Λατινικής Αμερικής.
Μοιραία, σε έναν τόπο, όπου η ελληνική μετανάστευση έχει πάψει προ πολλού, οι μεικτοί γάμοι υπερισχύουν και η διάδοση της ελληνικής γλώσσας γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη. Η κα Ζωναρά, όμως, είναι αισιόδοξη.
"Δεν πιστεύω ότι θα χαθεί ο ελληνισμός στη Λατινική Αμερικής, παρ΄ όλο που οι μεικτοί γάμοι είναι η πλειοψηφία", τονίζει. "Αυτό που διαπιστώνουμε- συνεχίζει- είναι την υπερηφάνεια των ντόπιων που συνάπτουν γάμο με Έλληνα ή Ελληνίδα. Κι εμείς τούς αγκαλιάζουμε με την ίδια αγάπη. Άλλωστε, Έλληνες και Αργεντινοί, μοιάζουμε σε πολλά. Ενεργά μέλη της κοινότητας είναι περίπου 200, που αισθανόμαστε ως μία μεγάλη οικογένεια. Είμαστε ένα κομμάτι της Ελλάδας στην Κόρντομπα και μας το αναγνωρίζουν όλοι".
Η κα Ζωναρά διατηρεί συνεχή επαφή και με το Τμήμα Κλασικών Σπουδών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Κόρντομπα, όπου πολύ θα ήθελε να δει σύντομα να διδάσκονται τα νεοελληνικά. Το πανεπιστήμιο, που είναι και το αρχαιότερο της Αργεντινής, κοσμούν τα μαρμάρινα αγάλματα του Αριστοτέλη και άλλων αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, που προσέφεραν πρόσφατα οι Έλληνες της Κόρντομπα.
Κείμενο: της Διαμαντένιας Ριμπά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου